Menu Zoeken

Juan Vrijdag over OWNAPPLY

Geboren in 1967, zelfstandig fotograaf sinds 1997, bedenker van OWNAPPLY, een webapp publicatietool speciaal voor freelance contentmakers. Foto: zelfportret

'Fotografen moeten uitgevers worden.'

Juan studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en liep stage bij het ANP. Op de tweede dag van zijn stage fotografeerde hij al zelfstandig zijn eerste onderwerp. De foto's werden maar liefst 14 keer geplaatst. Vanaf dat moment was er voor zijn studie eigenlijk geen tijd meer. De verplichte tweede stage zit er niet meer in. Als de school toch wil dat hij afstudeert, doet hij dat met twee fotoreportages uit Libanon.

Als fotojournalist werkt Juan voor onder andere Reuters, diverse dagbladen en het ANP, waar hij in 2001 staffotograaf wordt. Hij reist naar alle uithoeken van de wereld en zijn foto's verschijnen in talloze kranten en tijdschriften in binnen- en buitenland.

Nadat hij bij ANP vertrekt wordt hij vertegenwoordigd door Hollandse Hoogte in Nederland, Panos in Londen en Laif in Duitsland. Hij woont ruim in jaar in Amman, Jordanië. Juan komt in 2008 terug naar Amsterdam om chef fotoredactie te worden bij Het Parool, een functie die hij eerder al bekleedde bij dagblad Metro (1999-2001). Nadat hij de restyling heeft doorgevoerd bij Het Parool keert hij terug naar Amman.

De afgelopen jaren houdt Juan zich bezig met het ontwikkelen van een applicatie die fotografen en andere contentmakers in staat stelt om eenvoudig en goedkoop digitale publicaties te maken voor zichzelf, voor bestaande klanten en voor nieuwe opdrachtgevers.

De ontwikkeling van deze applicatie OWNAPPLY wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten en gaat half december live.

De digitale revolutie

'Ik wist onmiddellijk dat de digitale fotografie alles zou veranderen, dat voelde ik instant. Het jaar dat de computers op school kwamen en de scanners, flatbedscanners toen nog, Photoshop, de eerste Apple'tjes. Dat jaar was het laatste jaar van de docent retouche, die ging met pensioen en werd niet meer vervangen.

Maar met name in de foto-journalistieke fotografie, waar de deadline heel belangrijk is, was het feit dat je via een normale analoge telefoonlijn een beeld naar de andere kant van de wereld kon krijgen echt een doorbraak.

'Naast de doka was het dus vooral de distributie die compleet veranderde, het monopolie van een paar grote organisaties werd doorbroken. Je was niet meer afhankelijk van kanalen als Reuters, AP, AFP of EPA. Je kon je distributie wereldwijd gewoon zelf organiseren. Het enige wat je nodig had was wat e-mailadressen en een modem. Ik kon plotseling foto's leveren aan titels die geen abonnement hadden op één van die grote kanalen.

Die abonnementenstructuur is inmiddels op de schop gegaan, maar veel van die gevestigde organisaties gaan het gewoon niet meer redden, die zitten veel te vast in hun structuur en bedrijfscultuur. Bijsturen is eigenlijk niet meer te doen.

'Je ziet overal dat outsiders de toon zetten. In het uitgeven is het al bezig, maar het wordt nog veel extremer. Digitalisering verlegt de macht heel erg. Content maken wordt veel belangrijker. Ik denk dat als Blendle - dat nu vaakgezien wordt als de redding van kranten en tijdschriften - een succes wordt, dat Blendle en de auteurs dan succesvol worden. Mensen gaan redacteuren of onderwerpen volgen, geen VK of NRC meer, die titels worden zo irrelevant. Het hele uitgeeflandschap gaat veranderen.'

Overgang & overleven

'We zitten in een hele rare overgangsfase. Alles komt wel zo'n beetje uit wat ze voorspellen aan innovatie en vernieuwing, maar het duurt altijd langer dan we denken.

'Veel gevestigde bedrijven proberen te overleven. Kansloos. Ik herinner me dat heb ik als chef beeldredacteur bij Het Parool ongevraagd een prijsverlaging kreeg voorgesteld door een groot fotobureau in Nederland (waar ik ook bij aangesloten was als fotograaf). Dat was overduidelijk een overlevingsstrijd van dat bureau. Volkomen verkeerd ingeschat in mijn ogen, zeker op dat moment, want die krant werd niet dikker dus ik kon niet meer beeld kwijt. Het gevolg was dat ik als fotograaf minder ging verdienen, maar ook dat ik als chef beeld minder budget kreeg, want ik kon goedkoper inkopen. Op termijn levert dat dus niets op, het is uitstel van executie.

'Ik denk niet dat kranten en tijdschriften gaat verdwijnen, maar ik denk wel dat het andere titels worden, veel kleiner. Met meer samenwerking ook, waarbij content word gedeeld en daarmee ook de kosten, weg met die eeuwige exclusiviteit. Nederland is daar veel te klein voor.

'Wat ik zelf heb ervaren is dat er met name bij kranten en tijdschriften altijd een text-driven leiding zit. Veel van die leidinggevende hebben niet zo veel met beeld, die hebben veel meer met tekst, dat is hun ding. Dat er plaatjes bij moeten, ok, maar iedereen kan toch fotograferen? En dat is niet het geval. Je vind ook niet alles in een beeldbank, je moet beeld kunnen laten maken om precies te krijgen wat je zoekt.

'Die stockfotografie, waar als eerste die prijsdaling extreem is ingezet, heeft natuurlijk een heel raar voorbeeld gegeven. Ik denk dat Getty over 5 jaar het grootste advertentiebureau ter wereld, dus die gaan op een heel andere manier hun geld verdienen. Of fotografen daar dan nog wat van krijgen is maar de vraag.

'Veel bureaus zijn in die prijsverlagingen meegegaan. Het is natuurlijk ook lastig als je 10, 20, 30 mensen hebt werken.

Ik heb als beeldredacteur ooit een jaar lang niemand aan de telefoon gehad, niet nodig. Ik kon alles zelf, net als de rest van de fotoredactie. Wat doen al die mensen daar dan? Waarom moet ik dan als fotograaf nog 50% afdragen? Gaan ze actief klanten zoeken? En dan wil zo'n bureau je als fotograaf ook nog exclusief wereldwijd vertegenwoordigen. Syndication. Niet meer van deze tijd.

'Met de huidige prijzen kun je beter proberen je werk zelf te verkopen, via een traditioneel bureau blijft er gewoon te weinig over. Een paar euro voor een online plaatsing. Dan heeft fotografie dus ook echt geen waarde meer. Veel bureaus hebben het heel moeilijk, omdat ze veel te hoge overheadkosten hebben, omdat ze ooit nog in het analoge tijdperk zijn begonnen. Die proberen te overleven. Ze zijn niet in staat om vanaf nul te beginnen en dat zouden ze wel moeten doen en dan zou het er ook heel anders uit zien. Ze zitten gewoon vast.

De klant is ook een andere klant geworden en die heeft ook steeds minder binding met die oude merknamen, met die bureaus.'

De schoonheid van online

'Je ziet online inmiddels heel veel mooie dingen. Het is allemaal sneller, vrijer, vloeibaarder. Je zit ook niet vast aan drukschema's en je hebt kleine lenige redacties, weinig hiërarchie.

En wat een groot voordeel is: de feedback die je krijgt van je lezers. Bij de krant maak je iets en je gooit het over een hoge schutting en je gaat vervolgens het volgende maken. Je hebt geen idee wat de lezer ervan vindt.

Ik denk dat de journalistiek - zowel beeld als tekst - veel scherper wordt als je weet dat er instant op gereageerd kan worden. Voor factchecking is steeds minder tijd en geld, maar door online te publiceren wordt de lezer de factchecker en als je dat weet dan ga je anders werken, zorgvuldiger, bewuster. Dus ik vind het journalistiek inhoudelijk ook gewoon beter.

'De Correspondent heeft een tijdje gelden gepubliceerd wat ze hebben gedaan met het geld van hun leden/lezers. Traditionele uitgevers geven gemiddeld tussen de 15 en 25% uit aan journalistiek, bij de Correspondent is dat ± 70%. Weg met die hoge druk- en distributiekosten.

'Tablets en smartphones eten het papier uiteindelijk op, dat staat vast. Alleen willen we dat nog niet. Het sterkste argument om voor papier te pleiten is: ik wil iets in mijn handen hebben. Maar goede i-inkt leest ook als papier.

Ik ben erg enthousiast over hybride vormen. Als je iets concessie loos kan printen, omdat je heel veel redactionele ruimte hebt online, en de twee elkaar goed aanvullen, dan wordt het interessant. Wekelijks een prachtige ingelijste foto bij het online magazine dat je leest bijvoorbeeld.

Het nieuwe uitgeven

'Voor mij komt alles samen. Je hebt een markt die heel erg veranderd, de markt van traditioneel uitgeven. De verschuiving onder contentmakersvan vaste dienst naar freelance, de exclusiviteit van kanalen die weg valt, allemaal veranderingen waardoor ik denk dat die contentmaker zelfstandig uitgever moet worden. Daardoor wordt zijn markt enorm veel groter, dat is het idee.

Als ik als bedrijf of organisatie nu een app zou willen maken over een onderwerp dan moet ik een bedrijf inhuren om die app te bouwen, maar dan heb ik nog een lege app en moet ik ook mensen inhuren voor de content, de inhoud. Waarom stoppen we dat nu niet samen? Als je het publicatiemiddel heel goedkoop kan maken, dan kunnen er weer normale prijzen voor content betaald worden. Per saldo gaat dan de kwaliteit van de publicaties ook nog omhoog. Zo blijft er dus ook een rol voor talentvolle creatieven, voor goede vakmensen.

'Heel veel lezers lezen al mobiel. Als je nu naar Apple Newsstand kijkt dan zie je covers die gewoon verkleind zijn van het origineel, postzegels waarop nauwelijks iets zicht- of leesbaar is. Traditionele uitgevers weten die slag naar digitaal en de nieuwe lezer nog steeds niet te maken. Mensen die ergens moeten wachten pakken onmiddellijk hun smartphoneen gaan lezen. Dat moet ze dan wel zo gemakkelijk mogelijk gemaakt worden. Dat moet intuïtief, snel en prettig gaan. Het gaat in eerste instantie om de content, het verhaal.

'Een computer om mee te consumeren, zo zag ik de komst van de iPad, van de tablet. Dus niet om te produceren, want dan is een ouderwets keyboard toch fijner.

Plotseling was er een apparaat dat fotografie heel mooi kon weergeven. En ook nog met een formaat dat je gemakkelijk op je schoot legt als je op de bank zit. Alleen de kosten om een app te maken waren in het begin behoorlijk groot.

Dus toen bedacht ik: ik moet iets nieuws ontwikkelen, minder uitgebreid, iets strakker, met minder lagen en een betere lezerservaring. In eerste instantie wilde ik een app maken om mijn eigen fotografie mee te publiceren. Maar gezien mijn ervaringen als fotograaf, als fotoredacteur, met de fotobureaus ook en de steeds lagere prijzen, dacht ik al snel: waarom worden wij - fotografen, schrijvers - zelf geen uitgever?

'Er zijn wel allerlei oplossingen voor het maken van online publicaties, maar die sluiten niet aan bij de behoeften van contentmakers.'

Uitgeven met de webapp-tool OWNAPPLY

'Subcompact publishing is een term die je steeds vaker hoort. Het gaat dan om kleine, compacte publicaties, die voor de lezers op allerlei verschillende devices te lezen zijn, duidelijk, mooi, de content doet zijn werk zeg maar.

'OWNAPPLY is een tool waarvan ik hoop dat contentmakers zelfstandige uitgevers worden. Het draait om eenvoud. Als maker moet je intuïtief van al je werk een publicatie kunnen maken, snel, online, waar en wanneer je maar wilt, professioneel gehost.

Bij andere bestaande oplossing is het vaak te ingewikkeld, te veel opties, waardoor het te moeilijk, te traag en te kostbaar wordt.

'Het is een html webapp tool die je gemakkelijk aan je homescreen van je tablet of smartphone kunt toevoegen. Je hoeft hem dus niet via de Appstore te kopen. Hij gedraagt zich als een app, maar het is allemaal html-5. Dus je opent een icoontje op je device en je gaat automatisch naar de laatste versie van die publicatie.

De Appstore is voor veel toepassingen te duur en het is ook niet duidelijk wat ze doorlaten en hoe lang. Ik wil ook geen statische app hebben, maar content die voortdurend geüpdatet kan worden.

'Ik stel me voor dat fotografen 10 digitale publicaties klaar hebben staan, die ze kunnen inzetten voor zelfpromotie of kunnen verkopen aan klanten. Zeg je krijgt een opdracht van een lokale bibliotheek, je fotografeert de mensen, het gebouw, enz en je zet de serie in de webapp-tool. De bibliotheek kan hem vervolgens delen met zijn klanten. De fotograaf kan voor updates en andere aanpassingen zorgen. Hij beheert de publicatie als het ware en krijgt daardoor ook een heel andere relatie met de klant. En dat is heel interessant. Dat kan heel veel nieuwe opdrachtgevers opleveren voor fotografen en andere contentmakers, juist omdat ze nu naast hun content nu ook de publicatietool leveren, tegen zeer geringe meerkosten.

'In plaats van je te concentreren op een paar grote klanten waar je alles voor doet, kun je heel belangrijk worden voor heel veel kleinere klanten. Maar je kunt ook als groep fotografen een soort magazine opzetten waar wekelijks een of meerdere nieuwe reportages worden gepubliceerd.

'Veel klanten van fotografen hebben natuurlijk al een eigen website, maar vaak is het niet eenvoudig daar zelf iets in te veranderen en dat maakt het als publicatieplatform eigenlijk ongeschikt. OWNAPPLY is dan een geweldige aanvulling om als bedrijf of organisatie te communiceren op een hoog, professioneel niveau. Je kunt heel gerichte en specifieke publicaties maken en delen zonder dat het gelijk veel geld moet kosten

De toepassingen zijn vrijwel eindeloos. Iedere fotograaf die ik spreek verzint weer een nieuwe, andere toepassing.

Speciaal voor en door contentmakers

'OWNAPPLY is bedoeld voor creatieve contentmakers, freelancers. Het is een applicatie voor het maken van (mobiele) online publicaties. Met OWNAPPLY kan iedere contentmaker eenvoudig, snel en zonder technische vaardigheden een digitale, deelbare publicatie maken, al dan niet in opdracht van een klant of opdrachtgever. OWNAPPLY maakt van contentmakers instant uitgevers. Een one-stop-shop voor het complete digitale uitgeeftraject, die door de relatief lage kosten een hele nieuwe markt voor mobiele online communicatie kan aanboren.

'Het onderscheidende aan OWNAPPLY is naast gebruiksgemak en de lage prijs, vooral het feit dat het wordt ontwikkeld speciaal voor freelance contentmakers. Het project wordt financieel ondersteund door de NVf, die het uiteindelijk aan haar leden wil aanbieden. Na de lancering zal de verdere ontwikkeling van OWNAPPLY voor een belangrijk deel gebaseerd zijn op de feedback van de gebruikers, in eerste instantie de fotografen. Ik hoop van harte dat er door deze tool een herpositionering van de beroepsgroep plaatsvindt, die ze onafhankelijk maakt van de traditionele uitgevers.'

Tenslotte: Naar verwachting gaat OWNAPPLY half december live. Volg het nieuws via: ownapply.com

Voor meer informatie, specificaties en prijzen: Juan Vrijdag, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.