door: Valentijn de Jongh, jurist van DuPho

Premier Rutte heeft het de afgelopen tijd al vaak herhaald: blijf zoveel mogelijk binnen. Toch is het belangrijk dat ook nu documentaires en journalistieke fotografie worden gemaakt. Deze bijzondere tijd is het waard om vast te leggen. DuPho krijgt meer vragen dan gebruikelijk over straatfotografie.

In dit artikel wordt besproken of het fotograferen van mensen op straat in deze tijd nog is toegestaan en waar je als fotograaf rekening mee dient te houden. Naast de maatregelen en aanwijzingen van de regering, zijn dit de wettelijke regels van voornamelijk het portretrecht en de privacywet (AVG). Ook deze komen daarom (kort) aan bod.

Huidige specifieke coronaregels

• DuPho heeft contact opgenomen met het ministerie van OCW (Onderwijs Cultuur en Wetenschap). Het goede nieuws dat OCW ons heeft medegedeeld: straatfotografie is vooralsnog toegestaan. Gebruik daarbij je gezonde verstand en houd je daarbij wel uiteraard goed aan de maatregelen en aanwijzingen van de regering. De belangrijkste zijn:houd 1,5 meter afstand;
• ga zoveel mogelijk alleen op pad;
• ga alleen de straat op als je in goede gezondheid bent.

Algemene regels

Verder zijn de regels van het portretrecht en de privacywet (AVG) uiteraard ook nog steeds van toepassing. Eerder heeft DuPho over de AVG in combinatie met portretfoto’s ook een artikel gepubliceerd. Je dient bij het fotograferen op straat dus zowel te denken aan het portretrecht als aan de privacywet. De regels hieruit staan vaak naast elkaar. Hoe zat dit ook alweer? Zowel bij het portretrecht als de privacywet komt het neer op dezelfde belangenafweging: het recht van vrijheid van meningsuiting en het recht van informatie van de fotograaf versus het recht op privacy van de geportretteerde. Een kort overzicht voor de liefhebber.

Portretrecht:

Maak je een foto op straat waarop mensen te zien zijn? In het overgrote deel van de gevallen, is dan sprake van een portret niet in opdracht. Hoofdregel is dan dat je op de openbare weg foto’s mag nemen van mensen tenzij de geportretteerde een redelijk belang heeft zich hier tegen te verzetten. Als de geportretteerde goede argumenten heeft waarbij de geportretteerde in zijn persoon is aangetast, kan – vooraf - het maken van de foto of – achteraf - de (eventuele) publicatie van jouw foto niet toegestaan zijn. Een redelijk belang is bijvoorbeeld een privacybelang of een commercieel belang. Dit belang dient te worden afgewogen tegen het belang van vrijheid van meningsuiting van de fotograaf. Ook de eventuele journalistieke nieuwswaarde van een foto kan een rol spelen.

Privacywet (AVG):

Wil jij iemand herkenbaar fotograferen? Dan is de foto snel een persoonsgegeven. De regels van de AVG zijn dan op het maken en publiceren van toepassing. Een foto op straat mag je bijvoorbeeld publiceren als je daarvoor een zogenaamde verwerkingsgrondslag hebt. Bijvoorbeeld je hebt toestemming gevraagd of een gerechtvaardigd belang. Vooral deze laatste grondslag is bij straatfotografie van belang, omdat toestemming vragen vooraf vaak onwenselijk is. Ook als jouw foto een journalistiek karakter (bijvoorbeeld je wilt deze foto insturen naar de krant) heeft, dien je een verwerkingsgrondslag te hebben. Onder de AVG gaat het eigenlijk om dezelfde vraag als bij het portretrecht: is het maken en publiceren van een straatfoto binnen proporties? Je kan je bijvoorbeeld voorstellen dat dit vaak niet het geval is bij het publiceren van een straatfoto van een coronapatiënt die in een ambulance wordt gedragen.

Al met al is het vooral bij straatfotografie van belang dat:

• je het gezonde verstand gebruikt;
• je de regels van de regering in acht neemt;
• de bepalingen van het portretrecht en de privacywet in je achterhoofd houdt. .

Vragen?

Heb je vragen over straatfotografie? Neem dan contact op ons via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Wij geven je graag advies.