Menu Zoeken

Mark Kuipers

Geboren in 1980, zelfstandig fotograaf sinds 2008.

'Ik denk mee met de klant, sta open voor de wensen van de klant en stel me flexibel op'.

Mark studeert technische bedrijfskunde in Zwolle en mag ingenieur voor zijn naam zetten. Na zijn studie werkt hij vier jaar lang in diverse commerciële functies, new business en sales bij een vertaalbureau, relatiebeheer bij KPN. In 2005 leent hij geld van zijn ouders en besluit om naar de Fotoacademie in Amsterdam te gaan. Twee keer per week reist hij vanuit Maastricht (waar hij op dat moment woont) naar Amsterdam. Hij krijgt les van Joost van den Broek. Hij verdient bij als privéchauffeur totdat een makelaar hem vraagt om woningen voor hem te fotograferen. Hij krijgt zestig euro per woning. Het lukt hem om er op een zaterdag tien te fotograferen, zeshonderd euro, vierentwintighonderd per maand. Snel verdiend. In 2008 doet hij eindexamen en begint als zelfstandig fotograaf.

De start

'Het was al crisis, dus ik heb alleen maar in de crisis gefotografeerd, nooit er voor, ik weet gewoon niet beter. Het werk kwam gewoon vanzelf. Ik denk dat ik het voordeel had dat ik in Maastricht woonde en daar zitten niet zo heel veel fotografen. Op de en of andere manier sprong ik eruit. Ik was nieuw, had in Amsterdam gestudeerd, ik deed de dingen net iets anders en dat werkte. Van het een kwam het ander. Ik heb in die tijd maar twee mensen gebeld met de vraag of ik voor ze mocht fotograferen. Voor beide ben ik gaan werken.

'De tijd dat je de enige was die kon fotograferen, die is echt voorbij sinds de digitale spiegelreflex voor iedereen bereikbaar is. Natuurlijk moet je dan nog wel leren fotograferen maar het is anders dan in de tijd waarin er nu eenmaal maar weinig fotografen waren. Het gaat tegenwoordig niet alleen om je fotografie, het is ook hoe je met mensen omgaat. Ik ben wel iemand die gemakkelijk kletst. Ik ga ook graag naar een bureau of kantoor om iets te bespreken, zie je toch weer zes mensen in plaats van die ene die je via de telefoon spreekt.

'Ik had geen ondernemingsplan. Ik heb nooit opgeschreven: dat wil ik doen, dat wil ik worden en dan moet ik dit doen om dat te bereiken. Nee, dat had ik niet. Ik had geen duidelijk beeld van wat ik precies wilde. Ik heb me ook nooit zo met andere fotografen bezig gehouden, ik spiegel me daar niet aan en ik heb ook niet veel fotoboeken en die boeken die ik wel heb die bekijk ik niet vaak. Ik ben gewoon bezig en ik doe wat de klant van me vraagt, zolang ik er zelf ook achter sta.

'Achteraf gezien ben ik er voor mijn gevoel misschien iets te snel in gerold, is het te snel gaan lopen. Ik had nog wel wat langer dingen willen leren, assisteren bij een fotograaf, maar ik heb dat nooit gedaan want ik had al mijn opdrachtgevers. 'Ik ben wel beter geworden sinds de academie. Gewoon door te doen. Je specialiseert je en gaat bepaalde dingen vaker doen. De kwaliteit is omhoog gegaan en mijn stijl heeft zich ontwikkeld. Vroeger had ik één tasje bij me en nu ligt de hele kofferbak van de auto vol met lampen, schermen en statieven.

Begonnen met bruidsfotografie

'Mijn eerste bruiloft fotografeerde ik nadat een collega het me vroeg. Ik kende hem van een fotografieforum, zijn zwager ging trouwen en hij vroeg me dat huwelijk samen met hem te fotograferen omdat hij het niet in zijn eentje durfde. Dat heb ik gedaan en dat ging prima. En toen ging het rollen.
'Ik benader het als een reportage: ik kom en fotografeer wat er gebeurt, een soort documentaire/nieuwsfotografie. Je wordt er technisch wel heel handig van want je werkt binnen en buiten, je moet je snel aanpassen aan de omstandigheden.

Ik zie om me heen ook wel dat de prijzen dalen, omdat er steeds meer fotografen bijkomen. Als het niet je hoofdinkomen is dan is het een leuke bijverdienste voor veel mensen die door de week voor een baas werken bijvoorbeeld. Als je echt van de bruidsfotografie moet leven dan heb je het nu wel heel lastig met die parttimers erbij.
Ik heb er persoonlijk echter geen last van bij mijn bruidsfotografie. Ik zit toch in een wat ander segment met een ander soort fotografie en bijbehorend tarief [Mark won in 2011 een Bruidsfoto Award]. Bovendien is het niet mijn core-business.

'Op een gegeven moment heb ik gewoon twee websites gemaakt: één voor bruidsfotografie en één voor het overige werk zoals portretten en reclame beeld. Ik denk dat bruidsfotografie zakelijke klanten afstoot, andersom doet het elkaar geen pijn. Bruidsfotografie staat vaak in een wat lager aanzien en omdat je er makkelijker in kan stappen, zijn er grote verschillen in kwaliteit. Er is ook heel lang veel truttige bruidsfotografie gemaakt waar men al snel aan dacht als men alleen het woord al zag. Dat is de laatste jaren wel steeds beter geworden, maar toen ik met bruidsfotografie begon, wilde ik niet geassocieerd worden met het soort bruidsfotografie dat toen de toon zette. En het is ook gewoon praktisch. De site voor de bruidsfotografie heeft veel meer tekst en een prijslijst, de andere veel meer beeld (en geen prijslijst). Het zijn echt verschillende opdrachten voor verschillende klanten.

'Ik fotografeer tegenwoordig nog maar beperkt bruiloften, dat heeft vooral met interesse te maken. Het is minder een uitdaging geworden, ik heb alles al gezien en gefotografeerd. Op een gegeven moment kun je jezelf ook niet meer verbeteren. Dan dreigt er een soort sleur in te komen en dat kun je niet hebben bij een bruiloft. Ik doe het nog incidenteel, en dan ga ik er vol voor en is het nog erg leuk om te doen.

Ontwikkeling

'Je kan niet op je routine vertrouwen, je moet zorgen dat je je blijft ontwikkelen, nieuwe dingen gaan doen. De vraag verandert en je moet mee veranderen.
'Ik zeg niet dat ik nu een bijzonder oog heb voor wat er in de fotografie gebeurt en ik vind dat ik trouw aan mezelf moet blijven en doen wat ik zelf mooi vind, maar je moet altijd kijken of wat je doet niet mooier kan of anders, nóg beter. Het is natuurlijk gemakkelijk om te blijven doen wat je altijd al doet, maar je moet kritisch naar je eigen werk blijven kijken, of het wel zo goed is als je denkt, of het niet nog beter kan.

'Het meest interessant en tegelijk uitdagend vind ik portretfotografie, je bent erg afhankelijk van de medewerking van en de klik die je met hebt met de geportretteerde. Voor mij is het ideaal een mooi portret van een interessant persoon, voor een fijne opdrachtgever met als resultaat een publicatie om trots op te zijn.
Reclame vind ik ook heel interessant. Vaak heb je daar wat meer tijd voor en werk je met professionele modellen. Als er dan ook nog voldoende budget is voor een goede beeldbewerker, visagist en stylist, dan kun je het beeld als snel flink opschalen.

Meer dan een foto

'Een tevreden klant geeft een goed gevoel, dat stimuleert me. Voor een aantal klanten ben ik een soort huisfotograaf geworden: portret, events, interieur, alles. Dat is leuk.
'Dat komt misschien ook wel door mijn studie, dat er net iets meer commercieel gevoel bij zit dan bij andere fotografen, die alleen fotografie hebben gestudeerd of autodidact zijn. 'Ik weet hoe je een offerte moet maken en na moet bellen, dat heb ik vroeger ook voor een baas gedaan. Ik heb dan ook niet het idee dat mijn studie bedrijfskunde of van het werk dat ik heb gedaan verloren tijd is geweest.

'Het punt is dat het veel meer is dan alleen fotograferen, je moet wel gewoon een heel bedrijf runnen en dat heeft ook te maken met het vinden van nieuwe klanten en houden van klanten, meedenken.

'Ik doe zelf mijn administratie, ik houd mijn omzet bij en mijn kosten. Zo heb ik een idee van wat er binnen komt en wat er uit gaat. Gelukkig heb ik een neus voor goeie dealtjes, dat scheelt wel als je je inventaris wil uitbreiden. Zo heb ik pas een prachtige Hasselblad op de kop getikt. Mijn jaarlijkse belastingaangifte laat ik door een boekhouder / fiscalist doen, het neemt me werk uit handen en hij kent alle voor- en nadelen van het belastingstelsel, want die voordelen zijn er natuurlijk ook.

'Ik heb met veel klanten een goede samenwerking, waardoor ze graag met me werken, ook als het andere fotografie is dan ze van mij gewend zijn. Ik denk vaak mee met de klant. Ik sta heel erg open voor de wensen van de klant. Ik stimuleer de dialoog, stel me flexibel op. Ik vind het belangrijk om een goede relatie op te bouwen. Ik wil graag gezien worden als een goede, betrouwbare en prettige leverancier. 'Mijn foto's zijn niet altijd een tien, maar het is altijd een acht of hoger. Het is nooit een zesje. Als het iets is dat ik echt niet kan dan doe ik het niet. Maar in andere gevallen bijt ik me erin vast, lees me in als het iets nieuws is en dan oefen ik het. Vervolgens komt er altijd een goed resultaat uit en dat vinden veel opdrachtgevers heel fijn. Waar je me ook naar toe stuurt, ik komt altijd met een goede foto thuis. Of het nu een commercieel beeld voor een campagne is, volledig geënsceneerd, met modellen, visagie, styling, catering en locatie, of een enkelvoudig daglicht portret voor een rubriek in een magazine.

'Ik geef mijn opdrachtgevers zekerheid, het is een soort 'ontzorgen'. Ze vertrouwen op me. Ik bied kwaliteit en gemak. Ik geef ze altijd wat ze nodig hebben, een alleskunner op hoog niveau. En ik vind wat ik maak ook zelf mooi, sta er achter en ben er trots op.

De zakelijke, redactionele markt

'Ik heb een twintigtal klanten waar ik regelmatig voor werk. Daar zit niet veel verloop in. Af en toe gaat een magazine naar een andere uitgever en dan moet ik zorgen dat ik ook mee over ga, dus dan bel ik ze.
'Met de een heb je een intensievere relatie dan met de ander natuurlijk. Het zijn onder andere magazines voor de zakelijke markt, sponsored magazines, relatiemedia. Ik werk niet voor publieksbladen. Dat is geen bewuste keuze geweest, maar dat is gewoon zo gegaan. Op een gegeven moment had ik gewoon dat soort opdrachtgevers, van de een kwam de ander. Die bedrijven maken meerdere magazines, dus als ze tevreden zijn bij een magazine dan vragen ze je vaak ook voor een andere uitgave.

'Ik word bijna niet meer gevraagd voor kleine, simpele klussen. Ik heb wel eens een opdracht die wat minder betaalt, maar dat begrijp ik dan ook wel. Neem een spread met een aantal artikelen waar vier mensen aan het woord komen. Van alle vier hebben ze een portretje nodig, op een witte achtergrond, uitgeknipt en dat wordt dan 4x6 cm groot geplaatst. Daar kunnen ze geen 300 euro per portret voor betalen want dan wordt die spread veel te duur. Voor zo'n klus is dan minder budget en dat begrijp ik. Ik help de klant uit de brand en krijg later dat portret waar normaal budget voor is weer als opdracht. Dit zijn voor mij uitzonderingen. Ik draai geen bulk meer, zoals tijdens mijn studie voor die makelaar.

'De samenwerking met de klant staat centraal, dus als ze een keer iets vragen wat misschien niet helemaal bij me past of het liefste doe, maar wat ik wel kan, dan ben ik flexibel. Of als ze bijvoorbeeld nog niet weten of het project door zal gaan, dan werk ik daar wel aan mee.
Zo fotografeer ik bijvoorbeeld ook voor reclamebureaus die voor stichtingen werken. Daar is soms wat minder budget. Ik probeer dan ook praktisch mee te denken zodat we toch samen de opdracht kunnen uitvoeren. Denk aan afspraken over wie locaties zoekt, de agenda regelt enzovoort.

'Ik denk dat ik best wel makkelijk ben met sommige dingen. Ik weet gewoon dat een klant voor een magazine een bepaald budget krijgt, daar moet het van gemaakt worden, alle redactie zit in zo'n bedrag. Soms is er weinig geld voor een pagina en moet er toch een foto aan de andere kant van het land worden gemaakt. En dan denk ik: prima, help ik jullie deze keer uit de brand en volgende keer heb ik dan weer een opdracht om de hoek en ben ik in een half uur klaar, maar krijg wel hetzelfde bedrag. Ik doe niet zo moeilijk, ik denk mee, verplaats me in mijn klant. Je moet elkaar helpen, samen oplossingen bedenken.

'Ik kijk bij de prijs niet naar aantallen en oplages, maar wel naar soort gebruik. Bij de meeste sponsored magazines hanteren ze een beetje dezelfde tarieven. Ze betalen in principe voor eenmalig gebruik. Maar ik doe niet moeilijk. Ik kijk vaak naar de klus als geheel: als ik bijvoorbeeld een portret moet maken, dan schiet ik meestal meerdere opties op verschillende locaties. Als ze er vervolgens niet één maar twee willen gebruiken, omdat het artikel bijvoorbeeld uitloopt of ze niet kunnen kiezen, dan maak ik daar geen probleem van en reken ik er niet extra voor. Ik krijg prima betaald voor zo'n opdracht dus als er dan eentje bijkomt of ze worden groter gebruikt, daar kijk ik niet zo naar. Wat dat betreft werken die tarieven in dat verboden richtprijzenboekje in de praktijk gewoon niet voor mij.

Toekomst

'Ik beslis op basis van de drie P's: plezier, prestige en poen. Een opdracht moet altijd aan minstens een van deze P's voldoen. Als het echt heel stom is, van die bulkopdrachten zoals driehonderd pasfoto's maken in een dag, echt niet leuk, Dan doe ik het niet. Maar als het dan weer schandalig veel betaalt, dan zou ik het nog overwegen.
En weer aan de andere kant: als er een opdracht is met een goed onderwerp en het wordt een mooie publicatie en het is een leuk bureau waar ik graag mee werk, dan doe ik het ook als er niet veel budget is. Of voor het plezier: als het echt heel leuk is om te doen. En het liefst natuurlijk een beetje van alle drie en dat is meestal ook wel zo.

'Ik heb een maand geleden mijn eerste video gedraaid. De foto's hadden prioriteit en het was ook nog niet zeker of ze de video wel echt gingen gebruiken. Dus de verwachtingen waren niet heel hoog. Ik vond het leuk en zij waren achteraf heel blij met het resultaat. 'Fotografie verdwijnt heus niet. Video duurt veel langer om naar te kijken. En video in print? Een portret is een portret en een reclamefoto in en bushokje zie ik ook niet zo maar verdwijnen. Ik ben er niet zo bang voor. Maar ik vind video wel interessant en ik ga er ook wel beter naar kijken.

'Mijn grootste uitdaging voor de komende jaren is om veel meer vrij werk te maken en me daarmee weer verder te ontwikkelen. Daar kom ik momenteel veel te weinig aan toe. Ik moet mezelf wel blijven uitdagen en vernieuwen. Die leercurve uit de beginjaren, op de Fotoacademie, die moet ik weer oppakken.
'Over mijn omzet en de zakelijke kant maak ik me geen zorgen, ook al zie ik de laatste tijd dat magazines teruggaan in aantal pagina's en er dus logischerwijs ook minder fotografie wordt gevraagd. Maar ik ben begonnen in de crisis en heb hem doorstaan, heb nooit anders gekend eigenlijk, dus die nieuwe ontwikkeling zal ik dan ook wel overleven.

Op de langere termijn is het gewoon het verder uitbouwen van mijn naam en bekendheid. Ik heb tot nu toe nog maar heel weinig aan acquisitie gedaan: wat er nu is kwam gewoon aanrollen. Meer acquisitie doen; daar is nog heel veel meer te winnen.'