De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) bindt de strijd aan met De Persgroep, de grootste krantenuitgever van Nederland. De NVJ wil dat het bedrijf niet eenzijdig de voorwaarden bepaalt waar onder freelancers en fotografen hun werk mogen doen.

De vakorganisatie spreekt De Persgroep daar op aan, probeert via Kamerleden druk op de minister van Justitie uit te oefenen en de NVJ bepleit bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een onderzoek naar het gedrag van de uitgever. De Persgroep voelt zich niet aangesproken door de kritiek.

Rosa García Lopez van de NVJ: ‘Freelancers zijn zelfstandige ondernemers. Ik bepleit dan ook niet een standaardoplossing. De Persgroep moet het ondernemerschap juist serieus nemen en de ruimte laten om met freelancers individueel afspraken te maken. Nu wil de uitgever per 1 juni een standaardcontract doorvoeren dat ook nog eens onevenwichtig is.’
Volgens García Lopez kunnen freelancers zich eenvoudig te weer stellen tegen de eenzijdig opgelegde tarieven. ‘Door bij elke opdracht die je levert er een briefje bij te doen dat je niet akkoord gaat met de voorwaarden van de Persgroep.’

‘Ook is het mogelijk, en dat geldt al voor veel freelancers en fotografen, je aan te sluiten bij Lira of Pictoright. Dan ligt een flink deel van de rechten bij hen en kunnen zij namens het collectief gaan onderhandelen. Voordeel van Lira en Pictoright is, dat je daar je rechten ook terug kunt halen, dat kan bij De Persgroep niet.’

Daarnaast heeft de NVJ de SER opgeroepen om onderzoek te doen naar de uurtarieven van zelfstandige (foto)journalisten en om te bepalen of deze tarieven billijk zijn en in verhouding staan met kosten, tijdsinvestering en baten.

De NVJ is zelf alvast met het onderzoek gestart om vooruitlopend op het wetsvoorstel Auteurscontractenrecht gegevens te kunnen overhandigen aan de geschillencommissie die per sector zal uitmaken wat ‘billijk’ is.
Het wetsvoorstel gaat naar verwachting met ingang van 1 juli van kracht.
García Lopez hoopt dat door de verhoogde druk De Persgroep uiteindelijk aanschuift aan de onderhandelingstafel. ‘Alleen via een dialoog kom je hier uit’.

Bart Verkade, zakelijk directeur bij de Persgroep Nederland, schuift de kritiek van de NVJ terzijde. ‘Binnen de Persgroep is er nu een lappendeken aan afspraken met freelancers. Dat willen we niet meer. Daarom komen er algemene inkoopvoorwaarden. Die bespreken indien nodig individueel met onze freelancers. Dat zijn de ondernemers met wie wij zaken doen, zoals de NVJ zelf zegt. Er is daarmee geen rol voor de NVJ in dit traject.’
‘De NVJ wijst daarbij graag op onze laagste tarieven, maar heel veel freelancers zien op hun afrekening een hoger bedrag staan. Wij houden al tijden rekening met ervaring van de freelancer en de complexiteit van de klus.’

Wat Verkade betreft, wil de Persgroep het ook voor freelancers nu inzichtelijk maken wat er met hun werk gebeurt tegen welk tarief. ‘Daar horen algemene inkoopvoorwaarden bij. Anders kunnen we initiatieven als Blendle en ons eigen platform PAPER niet ondersteunen.’
De Persgroep verhoogt daarbij voor alle foto’s en teksten het tarief met 5 procent en voor het landelijke AD met 15 procent. ‘Wij besteden tientallen miljoenen euro’s per jaar aan freelancers. De verhoging gaat dus om een groot bedrag terwijl daar voorlopig nog geen substantiële extra inkomsten tegenover staan. Voorlopig investeren wij fors in het opbouwen van een nieuw, digitaal bereik. Daar is de freelancer uiteindelijk ook bij gebaat. Wij kunnen niet zonder freelancers, maar zij niet zonder media.’

Verkade begrijpt niet waarom de NVJ wederom aanklopt bij de ACM aanklopt. ‘Die heeft bij de verkoop van Wegener aan de Persgroep dit punt ook al bekeken en geoordeeld dat er niets aan de hand is.’