Taskforce de Persgroep', bestaande uit de NVJ, NVF, DuPho, BNO en FLA, heeft vrijdag 15 juli besloten de algemene voorwaarden voor freelance journalisten van de Persgroep door de rechter te laten toetsen. De wet biedt hen daartoe de mogelijkheid in een speciale procedure bij het gerechtshof Den Haag.

Onredelijk bezwarend

Het hof toetst in abstracte zin of bepalingen uit de algemene voorwaarden van de Persgroep onredelijk bezwarend zijn voor freelancers. Zo’n abstracte toetsing betekent toetsing met het oog op gebruik van zo’n beding in algemene voorwaarde in het algemeen. Als het hof bijvoorbeeld bepaalt dat de exclusiviteit van de licentie onredelijk bezwarend is omdat die exclusiviteit is opgenomen in de algemene voorwaarden en niet in een akte zoals de wet voorschrift (een akte is een schriftelijk stuk met je handtekening eronder), dan geldt dat in het algemeen. Zo’n uitspraak kan dus ook effect hebben voor algemene voorwaarden van andere uitgevers die een exclusiviteitsbepaling bevatten.

Verplicht afstand doen

Overigens heeft de Persgroep in de bepaling over de exclusiviteit (7.5) opgenomen dat freelancers verplicht zijn mee te werken aan het afstand doen van de vernietigingsbevoegdheid die hen op grond van de wet toekomt, door achteraf alsnog een akte te tekenen. De Taskforce meent dat ook deze verplichting onredelijk bezwarend is omdat die volstrekt indruist tegen de bedoeling van de wetgever bij de invoering van het aktevereiste voor exclusieve licenties. De bedoeling daarvan is namelijk de onderhandelingspositie van de maker te verstevigen zodat die zijn rechten niet ondoordacht prijsgeeft.  

Tarieven

Omdat het hof alleen in het algemeen kan oordelen of een bepaling onredelijk bezwarend is - de abstracte toetsing -  kunnen niet alle bepalingen aan het hof worden voorgelegd. Zo is bijvoorbeeld de bepaling over het honorarium (10.1) alleen concreet te toetsen. Of het basistarief een billijke vergoeding bevat zoals bedoeld in het auteurscontractenrecht (artikel 25c lid 1 Auteurswet), kan dus niet door het hof worden getoetst. De wet geeft een freelancer wel de mogelijkheid om die vraag voor te leggen aan een reguliere rechter. 

Tijdpad 

Eind van de zomer, nadat de voorbereiding van de rechtszaak is afgerond, beslist de Taskforce definitief welke bepalingen aan het hof worden voorgelegd. Vervolgens wordt de dagvaarding uitgebracht aan de Persgroep en is de rechtszaak aanhangig. Die zal de nodige tijd in beslag nemen, een uitspraak is er op z’n vroegst volgend jaar. De Taskforce zal de komende maanden op deze site verder berichten over de voortgang. 

Bron Villa Media