Menu Zoeken

Ideeën en stijlen onbeschermd

Het auteursrecht stelt dus geen artistieke of kunstzinnige eisen aan een werk. Dat betekent echter niet dat alles in aanmerking komt voor auteursrechtelijke bescherming. Zo beschermt het auteursrecht geen ideeën, ingevingen, stijlen en methoden. Het enkele idee om oude Franse plattelandskerken of markante Cubaanse muzikanten in de vervallen koloniale stadswijken van Havana te fotograferen, is bijvoorbeeld niet beschermd. Iedereen is vrij om dat te doen. Alleen de foto’s zelf komen voor bescherming in aanmerking. Stijlen, genres en methoden vallen niet onder het auteursrecht. Een fotograaf die zijn foto’s bijvoorbeeld in sepia afdrukt, kan anderen niet beletten om hetzelfde te doen. Zelfs de pose of lichaamshouding van een model of bronzen beeld is auteursrechtelijk niet beschermbaar. Deze begrenzing van het auteursrecht onderschrijft de gedachte dat de geest vrij moet zijn. Bescherming van fotografen en andere creatieve beroepsgroepen is belangrijk, maar mag anderen niet belemmeren om ook hun ideeën tot uiting te brengen.

Het auteursrecht geeft ook geen algeheel monopolie op een bepaalde compositie. Het beschermt de auteur alleen tegen kopieën of nabootsingen door anderen. Een toevallige gelijkenis tussen twee foto’s levert op zichzelf dus nog geen auteursrechtelijke inbreuk op. Pas wanneer twee foto’s identiek zijn of zo veel op elkaar lijken dat toeval niet langer aannemelijk is, treedt het auteursrecht in werking. De fotograaf van de latere foto zal dan moeten bewijzen dat de compositie van zijn foto onafhankelijk van de eerdere foto tot stand is gekomen, ondanks de opvallende gelijkenis. In juridische termen staat het een ieder altijd vrij om aan te tonen dat er sprake is van een zelfstandige schepping, die niet de vrucht is van (onbewuste) ontlening.