Menu Zoeken

De werkgever als fictief maker

Op grond van artikel 7 van de Auteurswet hebben fotografen in loondienst geen auteursrechten op de foto's die zij maken. De wet beschouwt de werkgever als fictief maker en daarom als auteursrechthebbende. Hiervan wordt alleen afgeweken als in het arbeidscontract een andere regeling is vastgelegd. Het is dus belangrijk om hier alert op te zijn bij het aangaan van een dienstverband. Overigens geldt dit fictief makerschap van de werkgever niet bij studenten en stagiaires, aangezien zij hun werkzaamheden niet in loondienst verrichten. Wie in schooltijd of tijdens een werkstage zelfstandig foto's maakt, verkrijgt daarop dus automatisch de auteursrechten. Maar ook hier geldt dat partijen contractueel afwijkende afspraken kunnen maken. Dus ook studenten en stagiaires doen er verstandig aan de schoolreglementen en stagecontracten hier zorgvuldig op na te lezen.

Op grond van het werkgeversauteursrecht mogen fotografen in loondienst foto's die zij in werktijd hebben gemaakt niet voor zichzelf gebruiken. Zij hebben hiervoor altijd de toestemming van de werkgever nodig. Ook wanneer de werkgever de foto's niet blijkt te gebruiken, mag een fotograaf niet op eigen houtje tot gebruik overgaan. Een andere vraag is of een fotograaf 'zijn' foto's – al dan niet na beëindiging van het dienstverband – in een portfolio aan derden mag tonen. Kan een (voormalig) werkgever zich met succes op het standpunt stellen dat dit een schending van zijn auteursrecht oplevert? Het lijkt niet meer dan redelijk dat fotografen hun werk mogen laten zien aan potentiële opdrachtgevers of werkgevers. Hoe kunnen zij namelijk anders hun fotografische kwaliteiten laten zien om nieuwe opdrachten binnen te halen? Tegelijkertijd valt niet in te zien welk meetbaar nadeel de (voormalige) werkgever hiervan zou kunnen ondervinden. In paragraaf 5.13 zullen we zien dat in sommige gevallen een beroep op het auteursrecht zelfs een misbruik van recht kan opleveren. Aan de andere kant mag het gebruik van een portfolio weer niet zo ver gaan dat het de vormen aanneemt van een zelfstandige exploitatie. Het permanent plaatsen van foto's op de website van de fotograaf zou bijvoorbeeld weer wel een auteursrechtelijke inbreuk kunnen opleveren. Het blijft raadzaam om hierover vooraf heldere afspraken met de werkgever te maken.