Menu Zoeken

Hyperlinks

In paragraaf 4.1 kwam de hyperlink al aan de orde. Hiermee kunnen internetgebruikers van de ene website doorklikken naar andere pagina's binnen dezelfde website of de pagina's van een andere website. Daarbij zijn verschillende vormen van hyperlinks te onderscheiden. Als eerste zijn er de surface links en deeplinks. De eerste soort verwijst naar de hoofd- of indexpagina van een website, de tweede soort naar een onderliggende webpagina. In beide gevallen wordt de hyperlink pas geactiveerd als de bezoeker de daartoe bestemde verwijzing aanklikt. Bovendien staat in de adresbalk van de browser de URL van de nieuwe website vermeld. Een inline link daarentegen wordt automatisch geactiveerd. De bezoeker heeft dan niet door dat hij kijkt naar een afbeelding of pagina die zich op een andere website bevindt. Enigszins verwant aan de inline link is de framed link. Hierbij wordt de opgeroepen pagina getoond binnen de kaders van de eerste website (een soort site binnen een site). Ook hier heeft de bezoeker niet door dat hij kijkt naar materiaal afkomstig van een andere website.

De vraag of het gebruik van hyperlinks een auteursrechtelijke inbreuk oplevert, is in Nederland al in enkele rechtszaken aan de orde geweest. De rechtspraak op het gebied van hyperlinks is in Nederland nog lang niet uitgekristalliseerd. Niettemin kunnen we inmiddels vaststellen dat surface links en deeplinks in veel gevallen geen auteursrechtelijke inbreuk opleveren, maar inline (en framed) links wel. Zo wees de rechter in 2000 een auteursrechtelijke vordering van enkele uitgevers van landelijke dagbladen tegen het bedrijf Eureka van de hand [noot 29]. Dit internetbedrijf verwees bezoekers van haar website Kranten.com via deeplinks door naar de websites van diverse landelijke kranten. Eureka toonde daarbij een lijst van dagelijks wisselende titels van nieuwsberichten en artikelen. Met het aanklikken werd men dus rechtstreeks doorgeleid naar een titel op de website van de desbetreffende krant, met voorbijgaan aan de homepage van de website van die krant. De kranten stelden dat deze deeplinks een inbreuk op hun auteursrecht vormden. De rechter oordeelde echter dat het aanleggen van een (deep)link naar de artikelen op de websites van de kranten geen inbreukmakende handeling is.

In een zaak uit 2005 leverde het aanbrengen van een inline link volgens de rechter wel een auteursrechtelijke inbreuk op [noot 30]. De Rotterdamse politieke partij Nieuw Rechts had op haar website enkele foto's van de fotograaf Thomas Schlijper geplaatst zonder naamsvermelding. De foto's bevonden zich niet op de eigen server van Nieuw Rechts maar stonden via een niet waarneembare link automatisch doorgeschakeld naar de server van de fotograaf. Nieuw Rechts had geweigerd om de foto's te verwijderen. Zij meende vrijuit te gaan nu zij als ideële organisatie de foto's voor een forumpagina had gebruikt en niet voor een commercieel doel. De rechter veegde dit verweer van tafel en oordeelde dat het een onrechtmatige vorm van openbaarmaking was. Het feit dat de inbreukmaker een ideële organisatie betreft, deed volgens de rechter niets af aan het inbreukmakende karakter. Nieuw Rechts gooide het tevergeefs ook nog over een andere boeg. Schlijper had zijn foto's zelf op internet openbaar gemaakt zonder daarop een technische beveiliging aan te brengen. Dit verweer kwam er dus op neer dat het plaatsen van onbeveiligde foto's een impliciete toestemming aan derden zou inhouden om die foto's onbeperkt te gebruiken. De rechter oordeelde echter dat het achterwege laten van technische beveiligingen geen instemming impliceert met openbaarmaking zonder toestemming van de rechthebbende. Overigens zou Nieuw Rechts mogelijk wel vrijuit zijn gegaan wanneer zij de gewraakte verwijzing onmiddellijk na het bezwaar van Schlijper zou hebben verwijderd. Zoals in paragraaf 5.3 al aan de orde kwam, zijn internet service providers en daarmee vergelijkbare forumhouders in beginsel niet aansprakelijk voor onrechtmatige openbaarmakingen van bezoekers, tenzij men nalaat het onrechtmatige materiaal tijdig te verwijderen.